203 года со дня рождения Курмангазы

Кюи Курмангазы – философия на двух струнах. Гениальный мастер игры на домбре, импровизатор Курмангазы Сагырбайулы жил и творил полтора столетия назад, но его музыкальное наследие не утратило своей актуальности по сей день. Самобытные кюи композитора занимают особое место в творчестве казахского народа.

Динамичная, стремительная, с мощью и силой богатырского эпоса, музыка Курмангазы завоевала сердца поклонников классической музыки во всем мире.

Музыкой струн Курмангазы сумел передать красоту и дыхание казахской степи. Знаменитыми стали его кюи «Сарыарка», «Серпер», «Аксак киик», «Кызыл кайын»,«Торемурат», «Байжума» и другие. В них раздумья степного певца и музыканта о своем народе, трудностях, выпавших на его долю.

Исследователь и этнограф А.В.Затаевич считал, что Курмангазы раскрыл симфоническое начало в казахской народной музыке. Неслучайно имя прославленного кюйши гордо носит один из старейших музыкальных коллективов Казахстана – Казахский государственный академический оркестр народных инструментов.  

В этом году отмечается 203-я годовщина со дня рождения Курмангазы. К этой дате Библиотека Первого Президента Республики Казахстан – Елбасы подготовила видеоролик, посвященный творчеству выдающегося казахского композитора.

Күй атасы – Құрманғазы күйлерінің шоқтығы биік. Домбыраның құлағында ойнаған хас шебер Құрманғазы Сағырбайұлы бір жарым ғасыр бұрын өмір сүріп, түрлі туындыларын жарыққа шығарған. Оның асыл мұрасы бүгінге дейін өзектілігін жоғалтқан емес. Қазақ халқының шығармашылығында композитор күйлерінің орны бөлек.

Қазақ даласынан әуелеген Құрманғазының тамаша туындылары әлемдегі классикалық музыка жанкүйерлерінің жүрегіне жол тапты.

Құрманғазы күйлері арқылы қазақ даласының әсемдігі мен кеңдігін жеткізе білді. Оның «Сарыарқа», «Серпер», «Ақсақ киік», «Қызыл қайын», «Төремұрат», «Байжұма» және басқа да күйлері танымал. Күйші шығармаларында халқының мұң-мұқтажы мен бастан кешкен қиыншылықтары көрініс тапқан.

Зерттеуші және этнограф А.В. Затаевич Құрманғазыны қазақ халық музыкасының симфониялық жолын ашқан деп есептеген. Бүгінде атақты күйшінің есімі Қазақстанның байырғы музыкалық ұжымдарының бірі – Қазақ мемлекеттік академиялық халық аспаптары оркестріне берілген.

Биыл Құрманғазының туғанына 203 жыл толады. Осы датаға орай Қазақстан Республикасының Тұңғыш Президенті – Елбасы кітапханасы көрнекті қазақ композиторының шығармашылығына арналған бейнеролик дайындады.